Ang salitang “thakla” (ثكلى) sa Arabe ay tumutukoy sa isang magulang na nawalan ng anak, karaniwang isang nagluluksa na ina. Ito ay lumitaw sa klasikong Arabe sa loob ng higit sa 1,500 taon at malamang na nakapresedente sa Islam, ayon kay Mohamed-Salah Omri, isang propesor ng modernong literaturang Arabe sa Oxford University.
Habang patuloy ang giyera sa Gaza, ang salita ay kumuha ng bagong kahulugan sa gitna ng kamatayan, pagkawasak at pangungulila. Nasa 8,000 katao na ang namatay sa Gaza, higit sa 3,000 sa kanila ay mga bata, simula nang simulan ng Israel ang pagpapatupad ng mga retaliatoryong pag-atake sa himpapawid bilang tugon sa pagpatay ng Hamas noong Oktubre 7 na naging sanhi ng kamatayan ng 1,400 katao sa Israel.
“Sa panahon ng mga kaguluhang ito marami ang halos hindi matatagalog, ” ani Omri. “Sa palagay ko ito ay isang partikular na mahalagang termino dahil wala itong katumbas na salita sa Ingles.”
Ang kompositor at performer na si Hamed Sinno, ng dati nang nabuwag na Lebanese band na Mashrou’ Leila, nag-post sa Instagram tungkol sa salita sa kanilang 116,000 followers noong nakaraang linggo. Lumitaw din ito sa maraming iba pang mga post sa social media.
Ang bilang ng mga bata na namatay sa nakaraang tatlong linggo sa Gaza ay mas mataas kaysa sa taunang kabuuang bilang mula sa mga kaguluhang nangyari sa buong mundo simula 2019, ayon sa Save the Children. Ilang 2,985 mga bata ang namatay sa buong mundo dahil sa mga armadong pagtutunggalian noong 2022, ayon sa taunang ulat na inihanda ng Kalihim-Heneral ng UN tungkol sa Mga Bata at Armadong Pagtutunggalian.
Ang salitang thakla ay nagdadala ng malalim na kahulugan ng pagluluksa at damdamin na lumalampas sa katotohanan ng pagkawala, ayon sa mga eksperto. May isang buong henero ng makabagong panitikang Arabe na nakatuon sa sakit ng pagkawala. Isa sa pinakatanyag na mga manunulat mula ika-7 siglo, si Al-Khansa, ay naging kilala dahil sa kanyang mga elehiya para sa kanyang dalawang kapatid na namatay. Ang isang koleksyon ng kanyang panitikan ay inilathala sa Ingles noong 1973.
Ang mga tradisyon ng pagluluksa sa kultura ng Arabe ay kadalasang kinabibilangan ng mga babae na nag-iiyak at naghahatid ng mga elehiya sa anyo ng panitikan, o sa nakatanggal na prosa. Ang salitang thakla ay nagpapahiwatig sa mga tradisyong ito.
Ngayon, ang salita ay mas karaniwang ginagamit sa Modern Standard Arabic, isang anyo ng pormal na panitikang Arabe na nabuo noong huling bahagi ng ika-19 at simula ng ika-20 siglo na itinuturo sa buong edukasyong Arabe. “Kapag inilathala mo ang isang ina na nawalan ng anak sa kaguluhang ito, kahit saan mang pahayagan sa Morocco o Yemen o Ehipto, sila lahat ay gumagamit ng parehong salita,” ani Omri.
Para sa maraming mga Palestinian ngayon, ani Omri, ang salita ay nagdadala ng mas malalim na kahulugan. Ang pag-iral mismo ay maaaring isang anyo ng paglaban, lalo na kung ang mga lider ng Israel ay nakita ang mga Palestinian bilang isang “demographic threat” sa estado.
Sa isang nakaraang artikulo ng TIME, sinabi ni Noor Harazeen, isang mamamahayag at ina na nakabase sa Gaza, na siya ay nahirapang harapin ang kadalasang pagkamatay ng mga bata sa mga pag-atake sa himpapawid. “Ang ilan sa mga bata ay nagpapaalala sa akin ng aking mga anak. May dalawang anak ako, sila ay magkapatid at parehong limang taong gulang,” aniya. “Kaya ito ang dahilan kung bakit ito ay naging tunay na emosyonal para sa akin.”
“Ang mga bata ay isang simbolo,” ani Omri. “Ito ang dahilan kung bakit ang inang figura ay napakahalaga. Siya ay hindi lamang nagpapanatili ng kolektibong alaala ng lupa kundi siya rin ang nagbibigay buhay sa bagong henerasyon.”
