STOCKHOLM — Si Jon Fosse, isang mahusay na manunulat ng Nordic na panitikan sa isang malawak na saklaw ng mga akda mula sa mga dula hanggang nobela at mga aklat pambata, ay nanalo ng Nobel Prize sa panitikan noong Huwebes para sa mga akdang “nagbibigay ng boses sa hindi masasabi.”
Sinabi ni Anders Olsson, tagapangulo ng komite ng Nobel sa panitikan, na ang mga akda ni Fosse ay nakaugat “sa wika at kalikasan ng kanyang Norwegian na pinanggalingan.”
“Nabigla ako at nagpapasalamat. Tinatanaw ko ito bilang isang parangal sa panitikan na una at higit sa lahat ay layuning maging panitikan, nang walang iba pang mga konsiderasyon,” sabi ni Fosse, 64, sa isang pahayag na inilabas ng kanyang publishing house na Samlaget.
Isa siya sa mga pinaka-ginaganap na dramatist ng kanyang bansa, at sumulat si Fosse ng humigit-kumulang 40 dula pati na rin nobela, maikling kuwento, aklat pambata, tula at sanaysay. Ang Swedish Academy, na nagbibigay ng parangal, ay nagsabi na ito ay “para sa kanyang makabagong mga dula at prosa na nagbibigay ng boses sa hindi masasabi.”
Tinawagan ni Mats Malm, permanenteng kalihim ng akademiya, si Fosse sa telepono upang ipaalam sa kanya ang pagkapanalo. Sinabi niya na nagmamaneho ang manunulat sa kanayunan at nangako na magmamaneho nang maingat pauwi.
Si Fosse ang ika-apat na Norwegian na manunulat na nakakuha ng Nobel. Nanalo sina Bjørnstjerne Bjørnson noong 1903, si Knut Hamsun noong 1920 at si Sigrid Undset noong 1928.
Ang kanyang akda na “A New Name: Septology VI-VII” — inilarawan ni Olsson bilang ang “magnum opus” ni Fosse — ay finalist para sa International Booker Prize noong 2022.
Ang mga Nobel Prize ay may premyong salapi na 11 milyong Swedish kronor ($1 milyon) mula sa naiwang pamana ng kanilang tagapagtatag na si Swedish na imbentor na si Alfred Nobel. Ang mga mananalo ay tumatanggap din ng 18-carat na gintong medalya at diploma sa mga seremonya ng pagbibigay ng parangal sa Disyembre.
Noong nakaraang taon, ang French na may-akda na si Annie Ernaux ang nanalo ng parangal para sa tinawag ng nagbibigay parangal na Swedish Academy na “katapangan at klinikal na katalasan” ng mga aklat na nakaugat sa kanyang maliit na bayan sa rehiyon ng Normandy sa hilagang-kanluran ng France.
Si Ernaux ang ika-17 na babae lamang sa 119 Nobel laureates sa panitikan. Matagal nang kinukwestiyon ang parangal sa panitikan dahil masyadong nakatutok sa mga manunulat sa Europa at Hilagang Amerika, pati na rin masyadong pangkalalakihan.
Noong 2018, ipinagpaliban ang parangal matapos magkaroon ng mga alegasyon ng pang-aabuso sa sex na yumugyog sa Swedish Academy, na pumipili ng komite sa Nobel sa panitikan, at nagdulot ng paglisan ng mga miyembro nito. Binago ng akademiya ang sarili nito ngunit muli itong kinritiko para sa pagbibigay noong 2019 ng parangal kay Austria’s Peter Handke, na tinawag na tagapagtanggol ng mga krimeng pangdigma ng Serbia.
___
Nag-ulat si Corder mula sa The Hague, Netherlands, si Lawless mula sa London. Nag-ambag ng ulat si Associated Press writer Jan M. Olsen mula Copenhagen.
