Tropical Weather

PORTLAND, Maine — Dumating si Bagyong Lee sa Atlantic nitong Sabado, nagbabanta sa milyun-milyong tao sa coastal na New England at eastern Canada ng hurricane-force na hangin, mapanganib na alon at matinding ulan.

Malalang kondisyon ang inaasahan sa mga bahagi ng Massachusetts at Maine, at maaaring makaranas ng hurricane conditions ang mga Canadian province ng New Brunswick at Nova Scotia, kung saan inaasahan na lulan sa hapon ang bagyo, na binabaan ng antas nitong Sabado mula sa hurricane patungong post-tropical cyclone.

Nasa 185 milya (365 kilometro) southwest ng Halifax, Nova Scotia at mga 160 milya (355 kilometro) south-southeast ng Eastport, Maine ang sentro nito bandang 8 a.m. EDT nitong Sabado. Mabilis itong tumatakbo sa 25 mph (41 kph), may pinakamalakas na hangin na 80 mph (129 kph).

May hurricane watch sa New Brunswick at Nova Scotia, habang abot sa Westport, Massachusetts hanggang Nova Scotia ang tropical storm warning.

Idineklara ang state of emergency sa Massachusetts at Maine, ang pinakamatigas na pinagkakahoyan na estado, kung saan basa at mahina na ang mga puno dahil sa mabibigat na tag-ulan nitong tag-araw.

Iniulat ng mga utility company na may sampung libong customer na walang kuryente mula Maine hanggang Nova Scotia.

May mga ulat ng bumagsak na mga puno sa eastern Maine, ayon kay Todd Foisy, isang meteorologist ng National Weather Service.

“Malawak pa ang lalakbayin natin, at nakikita na natin ang mga bumagsak na puno at power outage,” sabi ni Foisy nitong Sabado.

Inaasahan na aabot sa 70 mph (113 kph) ang peak gusts sa baybayin ng eastern Maine, ngunit magkakaroon ng hangin na aabot sa 50 mph (80 kph) sa lugar na lampas 400 milya ang lapad, mula sa Moosehead Lake ng Maine hanggang sa karagatan, sabi niya.

Nakahanap ng kanlungan sa mga pantalan sa Portland ang mga cruise ship, habang inilabas ng mga lobstermen sa Bar Harbor, Maine at iba pang lugar ang kanilang mahahalagang trap at inilipat ang kanilang mga bangka papalayo sa baybayin, na iniwan ang ilang daungan na tila ghost town nitong Biyernes.

Tinamaan na ni Lee ang U.S. Virgin Islands, Bahamas at Bermuda bago tumingin sa hilaga, at malamang na magdulot ng “nakamamatay na alon at rip current conditions” sa US at Canada, ayon sa hurricane center.

Maaaring makita sa coastal Maine ang mga alon na aabot sa 15 talampakan (4.5 metro) ang taas na gumuguho, na magdudulot ng erosion at pinsala, at ang malalakas na bugso ay magdudulot ng power outage, sabi ni Louise Fode, isang meteorologist ng National Weather Service. Hanggang 5 pulgada (12 centimetro) ng ulan ang inaasahan sa eastern Maine, kung saan may flash flood watch.

Ngunit kahit habang naghahanda, tila hindi masyadong nag-aalala ang mga taga-New England. Sa Maine, kung saan sanay ang mga tao sa mapinsalang winter nor’easters, ilan ang tinuring lang na katulad ito ng mga bagyong iyon, ngunit walang niyebe.

“Darating ang malalaking puting roller on top ng 50 hanggang 60 mph na hangin. Magiging kasiya-siya ito,” sabi ng lobsterman sa Bar Harbor na si Bruce Young. Gayunpaman inilipat niya ang kanyang bangka sa lokal na airport, sinasabing mas mabuting maging ligtas kaysa magsisi.

Sa Long Island, tinapos ni commercial lobsterman Steve Train ang paghila ng 200 trap mula sa tubig nitong Biyernes. Maghihintay si Train, na isa ring bumbero, ng bagyo sa pulo sa Casco Bay.

Hindi siya nag-alala tungkol sa pagpirmi roon sa gitna ng bagyo. “Hindi kahit katiting,” sabi niya.

Sa Canada, sinabi ni Ian Hubbard, isang meteorologist para sa Environment at Climate Change Canada at ang Canadian Hurricane Centre, hindi magiging kasing lala ni Lee ang mga labi ng Hurricane Fiona, na isang taon na ang nakalilipas ay nagpalubog ng mga bahay sa karagatan, pumatay ng kuryente sa karamihan ng dalawang probinsya at hinagis ang isang babae sa dagat.

Ngunit mapanganib pa rin itong bagyo. Hinihikayat ni Kyle Leavitt, director ng New Brunswick Emergency Management Organization, ang mga residente na manatili sa bahay, sinasabing, “Walang mabuting maidudulot sa pagsusuri kung gaano kalakas ang mga malalaking alon at tunay na lakas ng hangin.”

Bihira ang mapanira ng mga hurricane sa ganitong kalayuan sa hilaga. Ang Great New England Hurricane ng 1938 ay nagdala ng mga bugso na aabot sa 186 mph (300 kph) at steady na hangin na 121 mph (195 kph) sa Blue Hill Observatory ng Massachusetts. Ngunit walang ganoong kalakas na bagyo sa mga nakaraang taon.

Natutunan ng rehiyon sa pamamagitan ng Hurricane Irene noong 2011 na hindi palaging nakakonsentra sa baybayin ang pinsala. Ibinaba sa tropical storm si Irene, ngunit nagdulot pa rin ito ng higit sa $800 milyong pinsala sa Vermont.